1. سازمان بهزیستی کشور: به ستاد مرکزی سازمان مستقر در تهران اطلاق میگردد که سازمان بهزیستی استانها تحت نظارت آن فعالیت مینمایند
.2. سازمان بهزیستی استان: به ستاد مرکزی سازمان بهزیستی مستقر در مرکز هر استان اطلاق میگردد که بهزیستی شهرستانها تحت نظارت آن فعالیت مینمایند.
3. کمیسیون عالی صدور پروانه فعالیتها: در ستاد مرکزی سازمان بهزیستی کشور تشکیل میگردد، و مسئولیت نظارت بر حسن اجرای مفاد ماده 26قانون موضوع این دستورالعمل و کمیسیون صدور پروانه فعالیت استانها، رسیدگی به شکایات واصله، بررسی پیشنهاد ابطال پروانه فعالیت مهدهای کودک و اتخاذ تصمیم نهایی، و ابلاغ اجرایی موضوع به کمیته ستادی و کمیسیونها را عهدهدار میباشد، و در این دستورالعمل به اختصار «کمیسیون عالی» نامیده میشود.
4. کمیسیون صدور پروانه فعالیت استان: که در سازمان بهزیستی استان تشکیل میگردد و مسؤولیت صدور موافقت اصولی، و صدور و تمدید پروانه فعالیت مهدهای کودک را عهده دار میباشد، و در این دستورالعمل به اختصار «کمیسیون» نامیده میشود.
5. کمیسیون نظارت عالی: کمیسیونی است که در سازمان بهزیستی کشور تشکیل شده و کار بررسی گزارشهای ارسالی از کارگروه نظارت استانی و معاونتهای سازمان را عهدهدار است.
6. کمیسیون نظارت استانی: نظارت بر عملکرد تخصصی و عمومی موسسات غیردولتی و خیریه و مراکز (اعم از خصوصی و دولتی واگذار شده برابر مواد 28 و 88) طبق دستور مدیرکل استان و یا معاونین تخصصی و بررسی گزارشهای واصله از خدمت گیرندگان سازمان و ارسال نتیجه به دفتر توسعه و نظارت بر موسسات و مراکز غیردولتی جهت تصمیمگیری نهایی در کمیسیون نظارت عالی را برعهده دارد.
7. کمیته نظارت تخصصی ستادی: در حوزه معاونت امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تشکیل میگردد و مسئولیت نظارت تخصصی بر حسن اجرای مندرجات این آئیننامه توسط کمیسیونها و کمیتهها، و اعلام نظر تخصصی به کمیسیون عالی و کمیسیونها را عهدهدار میباشد، و در این دستورالعمل به اختصار «کمیته ستادی» نامیده میشود.
8. کمیته نظارت تخصصی بهزیستی استان: در حوزه معاونت امور اجتماعی سازمان بهزیستی استان تشکیل میگردد و مسئولیت بررسی و نظارت بر فرایند تأسیس و اداره مهدهای کودک و اعلام نظر تخصصی به کمیسیون استان و مهدهای کودک را عهدهدار میباشد؛ و در این دستورالعمل به اختصار «کمیته» نامیده میشود.
9 . مهدکودک خصوصی شهری: مرکزی پرورشی، آموزشی، تربیتی، و فرهنگی است که توسط شخص حقیقی یا حقوقی تاسیس میگردد، و مسئولیت مراقبت و رشد و پرورش کودکان در ابعاد، شناختی، اجتماعی، مذهبی، معنوی، جسمی و روانی کودکان شیرخوار (از چهار ماهگی تا دو سالگی)، کودکان نوپا (از ابتدای سال سوم تا پایان آن)، و کودکان نوباوه (از آغاز سال چهارم تا قبل از شروع دبستان) را عهدهدار میباشد.
1–9. مهدکودک تمام وقت: مهدکودکی است که از ساعت30/7 الی 30/15فعالیت دارد.
2–9. مهدکودک نیمه وقت: مهدکودکی است که روزانه به مدت 4 ساعت در نوبت صبح یا بعدازظهر فعالیت دارد.
3–9. مهدکودک پاره وقت: مهدکودکی است که روزانه کمتر از 4 ساعت در تمام ایام هفته یا فقط در روزهای معینی از هفته فعالیت دارد.
4–9. مهدکودک شبانه: مهدکودکی است که از ساعت 17 الی 8 روز بعد در تمام ایام هفته فعالیت دارد.
5–9. مهدکودک شبانه روزی: مهدکودکی است که به صورت شبانه روزی (24 ساعته) در تمام ایام هفته فعالیت دارد.
6-9. مهد کودک خودکفا: مهد کودکی است که توسط وزارتخانهها، سازمانها، نهادها، ارگانها و ادارههای دولتی جهت ارایه خدمات به کودکان بانوان شاغل در ادارههای ذیربط تاسیس میگردد. نظارت بر عملکرد مهدکودک خودکفا با رعایت مفاد این دستورالعمل، از طرف سازمان بهزیستی استان و اداره رفاه سازمان یا موسسه مربوطه انجام میپذیرد و ترجیحاّ نباید از کودکان به صورت آزاد ثبت نام کند.
.1-6-9. مهد کودک خودکفایی که در داخل فضای فیزیکی سازمان دولتی مربوطه فعالیت مینماید از نظر متراژ حیاط و فضای فیزیکی قابل انعطاف است. ولی ازنظر سایر شرایط مطابق با مفاد این دستورالعمل میباشد.
2-6-9. مهد کودک خودکفایی که درخارج از فضای فیزیکی سازمان دولتی فعالیت مینماید ملزم به رعایت ماده هفت این دستورالعمل میباشد.
7-9 . مهدکودک کارگری: مهدکودکی است که بر مبنای مندرجات ماده 78 قانون کار توسط کارفرمایان کارگاهها، تاسیس و ضوابط اجرایی آن با مشارکت سازمان بهزیستی و وزارت کار تدوین میگردد.
8-9. آدینه مهد: مهدکودکی است که در روزهای جمعه از ساعت 10 لغایت 14فعال است و به کودکان والدین شرکت کننده در نماز جمعه خدمات ارائه میدهد.
10. مهد کودک خصوصی روستایی (روستا مهد): مهدکودکی است که توسط اشخاص حقیقی با همکاری شورای اسلامی و تحت نظارت سازمان بهزیستی تاسیس میگردد و مسئولیت مراقبت و رشد و پرورش کودکان روستایی در ابعاد مختلف رشد از آغاز سال سوم تا قبل از شروع دبستان را عهدهدار میباشد.
11. مهدکودک قرآنی: مهدکودکی است که علاوه بر انجام مسئولیت مراقبت و رشد و پرورش کودکان در ابعاد مختلف، به امر آموزش قرآن و مفاهیم آن به کودکان نیز فعالیت دارد.
12. مهد کودک سیار: مهدکودکی است که در مناطق خاص نظیر مناطق آسیبخیز و سکونت گاههای غیررسمی (به دلیل نبود مکان مناسب و یا ...) و یا به دلیل شرایط اضطراری بوجود آمده در یک منطقه (نظیر زلزله، سیل و سایرحوادث طبیعی و غیرطبیعی) با نظر کمیته استانی تاسیس میگردد و محدوده جغرافیایی فعالیت آن گستردهتر از مهدکودک ثابت میباشد.
13. مدیریت پیمان: به اشخاص حقیقی و یا موسسات حقوقی که مهدکودک دولتی به آنها واگذار شده است اطلاق میگردد.
14. مهد مساجد: مهدکودکی است که با استفاده از امکانات و فضای فیزیکی مساجد برای ارایه خدمات فرهنگی، آموزشی به کودکان منطقه و نمازگزاران تاسیس میگردد.
15. مهد کودک دولتی: مهد کودکی است که توسط سازمان بهزیستی استان برای ارایه خدمات به کودکان اقشار نیازمند و آسیبپذیر در مجتمع خدمات بهزیستی شهری یا روستایی تاسیس میگردد.
16. مهدکودک غیرانتفاعی: مهدکودکی است که توسط افراد خیر و موسسات خیریه به منظور ارائه خدمات مربوطه به صورت رایگان به کودکان اقشار نیازمند و آسیبپذیر تاسیس میگردد.
17. مهد کودک شرکت تعاونی: مهدکودکی است که توسط شخصیت حقوقی به صورت تعاونی در شهر و روستا تاسیس میشود.
18. موافقت اصولی: موافقت نامهای است که کمیسیون صدور پروانه فعالیت استان پس از طی مراحل پیشبینی شده در این دستورالعمل برای متقاضی صادر مینماید تا متقاضی نسبت به معرفی و آماده نمودن ساختمان و تجهیز آن در شهر مربوطه، تامین نیروی انسانی مورد نیاز و ارایه مدارک لازم اقدام نماید. اعتبار موافقت اصولی یک سال وبرای 6ماه قابل تمدید وقابل انتقال به غیر نمیباشد.
19.پروانه فعالیت: مجوزی است که برای شروع و تداوم فعالیت مهدکودک پس از تجهیز و معرفی نیروی انسانی و به ویژه مربیان مطابق با بخش الف ماده 6و ارایه مدارک لازم از طرف متقاضی با اعتبار سه ساله وبرای تمدید مجدد با اعتبارسه ساله صادر میگردد و غیر قابل واگذاری است.
20. کارت مدیریت: مجوزی است که توسط کمیسیون (کمیسیون صدور پروانه فعالیت ) برای شخص مدیر مؤسس یا فرد واجد شرایط معرفی شده از جانب موسس، جهت مدیریت مهدکودک صادر میگردد.
21. مؤسس: شخصیت حقیقی و یا حقوقی است که پس از طی مراحل اداری موفق به دریافت موافقت اصولی و سپس پروانه فعالیت میگردد.در صورتی که موسس شخصیت حقوقی باشد اساسنامه آن باید به تایید سازمان بهزیستی رسیده باشد.
22. مدیر موسس: شخص مونث حقیقی است که از شرایط تاسیس و مدیریت مهدکودک برخوردار است و خود با دریافت پروانه فعالیت و کارت مدیریت، مدیریت مهدکودک را عهده دار میگردد.
23. مدیر (مدیر مسوول): فرد مونث واجد شرایطی است که از طرف موسس، به سازمان بهزیستی استان معرفی میگردد، تا پس از تائید کمیسیون، و دریافت کارت مدیریت، مسئولیت کامل اداره مهدکودک را عهده دار گردد.
.24. کارشناس مسئول امور کودکان و نوجوانان بهزیستی استان: فردی است که وظیفة نظارت، کنترل و ارزشیابی عملکرد مهدهای کودک سطح استان را برعهده دارد.
25. مناطق کم برخوردار: منظور مناطق آسیب خیز و مناطق محروم با تایید کمیته تخصصی استان میباشد.